De afgelopen week ben ik betrokken geraakt bij een groep rond Milieudefensie, die het weekend rond de Klimaatmars en een Klimaatalarm voorbereidt. Het weekend van 12-14 maart wordt een ‘klimaat en geloof’- weekend. Waar hopelijk zo veel mogelijk geloofsgemeenschappen aandacht besteden aan klimaatverandering en wat dat betekent voor onze kijk op het leven. En niet alleen voor de kijk op, maar voor de keuzes in ons leven. Zodat in kerken, synagogen, mandirs, sangha’s, moskeeën de oproep klinkt om je bewust te worden, te zien en te erkennen wat er aan de hand is, en erop te vertrouwen dat het echt uitmaakt wat jij in jouw eigen leven voor consequenties trekt. En waar we letterlijk de bel gaan luiden, en aan de grote klok hangen: het is de hoogste tijd voor bezinning en omkeer!

Ik las deze week het boek van Jonathan Safran Foer Het klimaat zijn wij: de wereld redden begint bij het ontbijt. Het neemt je mee in de gedachtegangen van de schrijver die heel goed weet dat de situatie van de planeet dramatisch is. Die dat ook met veel feiten en cijfers omkleedt. Maar tegelijk op zoek is naar hoe het toch kan dat mensen er niet naar handelen. Dat vooral hij zelf niks doet. Wetend dat zijn kinderen hem later zullen kunnen aanklagen: jullie wisten het, maar waarom ben je in dat grote huis blijven wonen, auto blijven rijden, blijven vliegen, dierlijke producten blijven eten? Waarom heb je je voetafdruk niet verkleind?
Hij beschrijft beeldend de worsteling tussen weten en doen, tussen hart en verstand, betrokkenheid en actie, berusting en verzet, gewoontes en ommekeer. En noemt een geloofscrisis de belangrijkste oorzaak: we zien het niet, we voelen het niet, we willen het niet weten, we ontkennen.

Hij beschrijft de aarde prachtig als ons huis, ons thuis. Vol traditie, historie, cultuur, verbondenheid. Het gaat er niet om dat we de planeet redden zegt hij, het gaat erom dat we het leven redden: van mensen, dieren en planten. Deze planeet is ons enige thuis, we hebben er maar één, en niet vier – terwijl we wel op die voet aan het leven zijn. Er is crisis. Maar het lijkt wel of we het nog steeds niet geloven. We zeggen wel ‘we moeten er iets aan doen’, maar doen vervolgens toch weer niets.

En nu maakte ik er een algemeen verhaal van. Over hem. Over ons. En ik weet dat veel van jullie het heel goed weten. Geloven dat het waar is. Het voelen. Er verdrietig van worden. En keuzes hebben gemaakt om ernaar te leven.

Dus hoop ik ook en vooral dat dat weekend eind maart ons hoop en moed geeft om door te gaan. Om te geloven in al onze kleine stappen. Om ons te motiveren nog een extra stap te zetten. Of om het nog eens geduldig aan de mensen om ons heen uit te leggen. Het maakt wel uit wat je doet. Safran Foer probeert al tien jaar om in ieder geval bij ontbijt en lunch geen dierlijke producten te eten. Laten we elkaar niet de maat nemen, niet vergelijken, niet veroordelen. Maar elke mars en iedere stap in de goede richting aanmoedigen, waarderen. En ons bewust zijn van de schoonheid en de kwetsbaarheid van onze blauwe knikker in de ruimte. We kunnen haar nog redden door ethisch leven, ethische keuzes: doe je wat nodig is voor de aarde, voor iedereen? Hoewel de mensen en kinderen die na ons komen nooit meer zo onbevangen en ongebreideld van dit thuis zullen kunnen genieten als wij de afgelopen vijftig jaar hebben gedaan… doe iets!

(Houdt bijvoorbeeld https://klimaatmars2021.nl/ in de gaten.)